10 oktober 2022 kopte Zorgvisie: Minister Helder: ‘Het IZA is geen wensdenken, we gaan het echt anders doen.’ Weliswaar gaat het artikel verder specifiek over de GGZ, maar ik vat die uitspraak op als bedoeld voor de hele zorgsector. Immers al eerder viel te lezen en te beluisteren dat Conny Helder de ouderenzorg in Nederland anders wil organiseren.
Anders doen, of het nu gaat om anders organiseren of anders handelen, kent in mijn overtuiging wel een voorwaarde. Namelijk die van anders denken. Zolang we onze problemen willen gaan oplossen met het oude denken, of het denken wat tenminste heeft meegewerkt aan het veroorzaken van de problemen, zullen we niet echt stappen gaan maken. Einstein zei het al: ‘We cannot solve our problems with the same thinking we used when we created them’.
Uit ervaring weet ik dat anders denken niet altijd direct wordt herkent. Dat leidt tot uitspraken als: ‘maar dat doen we toch al?’ Het lastige is dat we het inderdaad al doen. Alleen, op basis van oud denken. En wat doen we dan al? Nou, in mijn geval, ‘zorg verlenen’. En dat klopt. We verlenen zorg, alleen, met steeds minder medewerkers. En het wordt alsmaar nijpender.
Om het verschil tussen oud denken en doen en nieuw denken en doen duidelijk te maken gebruik ik vaak de volgende metafoor.
Stel je bent timmerman. Je moet spijkers in hout slaan. Dat is wat je doet. Dat doe je altijd met een waterpomptang. Uit ervaring weet ik dat dat lukt. Alleen, de kans dat de spijker wat krom wordt is groot. De kans dat je vaker moet slaan dan nodig om de spijker in het hout te krijgen is ook heel groot. Maar de spijker komt er in. Echter, met een hamer gaat het wel beter. Sneller en rechter.
Nu kun je volhouden dat je het met de waterpomptang ook DOET, maar het instrumentarium kan echt beter. De waterpomptang is in dit geval het oude denken. De hamer het nieuwe. Ik zie helaas in alle voornemens voor anders doen in de zorg weinig ideeën over hoe de hamer er uit zou kunnen zien. Ik zie vooral veel nieuwe bouwplannen die we met de waterpomptang mogen gaan realiseren.
Ik zal niet beweren dat ik een volledig uitgewerkt ander instrumentarium voor de hele zorgsector weet. Maar als het gaat om verpleging en verzorging, dan durf ik dat wel. Of dit het juiste is? Geef het in ieder geval een kans, net als overigens andere hamer-ontwerpen. Maar zolang de gevestigde orde zich, zoals we gewend zijn, mag gaan storten op het ‘anders doen’, vrees ik dat een hamer voorlopig nog niet in beeld is.
Lineke Verkooijen
Uit ervaring weet ik dat anders denken niet altijd direct wordt herkent. Dat leidt tot uitspraken als: ‘maar dat doen we toch al?’ Het lastige is dat we het inderdaad al doen. Alleen, op basis van oud denken. En wat doen we dan al? Nou, in mijn geval, ‘zorg verlenen’. En dat klopt. We verlenen zorg, alleen, met steeds minder medewerkers. En het wordt alsmaar nijpender.
Om het verschil tussen oud denken en doen en nieuw denken en doen duidelijk te maken gebruik ik vaak de volgende metafoor.
Stel je bent timmerman. Je moet spijkers in hout slaan. Dat is wat je doet. Dat doe je altijd met een waterpomptang. Uit ervaring weet ik dat dat lukt. Alleen, de kans dat de spijker wat krom wordt is groot. De kans dat je vaker moet slaan dan nodig om de spijker in het hout te krijgen is ook heel groot. Maar de spijker komt er in. Echter, met een hamer gaat het wel beter. Sneller en rechter.
Nu kun je volhouden dat je het met de waterpomptang ook DOET, maar het instrumentarium kan echt beter. De waterpomptang is in dit geval het oude denken. De hamer het nieuwe. Ik zie helaas in alle voornemens voor anders doen in de zorg weinig ideeën over hoe de hamer er uit zou kunnen zien. Ik zie vooral veel nieuwe bouwplannen die we met de waterpomptang mogen gaan realiseren.
Ik zal niet beweren dat ik een volledig uitgewerkt ander instrumentarium voor de hele zorgsector weet. Maar als het gaat om verpleging en verzorging, dan durf ik dat wel. Of dit het juiste is? Geef het in ieder geval een kans, net als overigens andere hamer-ontwerpen. Maar zolang de gevestigde orde zich, zoals we gewend zijn, mag gaan storten op het ‘anders doen’, vrees ik dat een hamer voorlopig nog niet in beeld is.
Lineke Verkooijen
